Italië heeft nieuwe regelgeving aangenomen die websites die inhoud voor volwassenen aanbieden, verplicht om de leeftijd van gebruikers te verifiëren voordat toegang wordt verleend. De regels, goedgekeurd door de communicatieautoriteit AGCOM onder Resolutie nr. 96/25/CONS op 8 april 2025, geven uitvoering aan artikel 13-bis van het zogenaamde “Caivano-decreet” (wet nr. 159 van 13 november 2023) en zijn van toepassing op platforms voor het delen van video’s en pornografische websites.
Volgens de nieuwe vereisten moeten exploitanten van inhoudsdiensten voor volwassenen een beroep doen op gecertificeerde onafhankelijke derden om te bevestigen dat elke gebruiker ten minste 18 jaar oud is. Het verificatieproces moet twee stappen omvatten: identificatie van de persoon en authenticatie van hun leeftijdsbewijs voor elke sessietoegang. De regels vereisen naleving telkens wanneer een gebruiker een site of platform voor volwassenen bezoekt. Het niet implementeren van dergelijke systemen kan ertoe leiden dat de toegang wordt geblokkeerd totdat naleving is bereikt.
De verordening van AGCOM is bedoeld om een evenwicht te vinden tussen de bescherming van minderjarigen en het behoud van de privacy van gebruikers. De regels schrijven voor dat leeftijdsborgingssystemen de beginselen van gegevensbescherming handhaven, waaronder het minimaliseren van gegevens, het vermijden van profilering en het beperken van de opslag van gebruikersinformatie. Systemen die afhankelijk zijn van ID-documenten, gezichtsherkenning of creditcardcontroles kunnen worden beperkt of onderworpen aan strengere controle. AGCOM benadrukte dat de verplichting ook geldt wanneer gebruikers van apparaat wisselen of terugkeren na inactiviteit.
De rechtsgrondslag voor deze maatregelen ligt in het eerdere wetsdecreet nr. 123 van 15 september 2023, dat op 15 november 2023 in werking is getreden en minderjarigen de toegang tot pornografische inhoud online verbood. Dat decreet verplichtte platforms en online diensten om leeftijdsverificatie voor inhoud voor volwassenen te garanderen, en de verordening van AGCOM bevat de technische en procedurele normen waaraan moet worden voldaan.
Branchegroepen en privacywaakhonden hebben hun bezorgdheid geuit over de tijdlijnen voor handhaving en implementatie. Ambtenaren van de Italiaanse gegevensbeschermingsautoriteit beschreven het regime als moeilijk te handhaven en mogelijk belastend voor platforms, met name kleinere diensten zonder interne verificatiesystemen. Sommigen hebben gewaarschuwd dat de kosten en complexiteit van sessiegebaseerde verificatie gebruikers naar niet-gereguleerde of internationale diensten kunnen drijven.
Vanuit praktisch oogpunt moeten aanbieders van inhoud voor volwassenen er nu voor zorgen dat elke keer dat een gebruiker toegang krijgt tot hun dienst, hij een bewijs van leeftijd verkrijgt, hetzij via een gecertificeerde derde partij, hetzij via een digitale identiteitsportemonnee. De gebruiker moet dan op het punt van toegang een bewijs van verificatie overleggen. Operators moeten de inactiviteitsregel van 45 minuten respecteren en de geldigheid van de verificatie beëindigen wanneer de sessie eindigt, de browser wordt gesloten of het apparaat in stand-by gaat.
AGCOM gaf aan dat de naleving van de verordening zal worden gemonitord en dat platforms die zich niet aan de verordening houden, te maken kunnen krijgen met toegangsblokkades onder de bevoegdheden van de regelgevende instantie. Bij de raadplegingsfase waren belangrijke belanghebbenden, consumentengroepen en brancheorganisaties betrokken. De verordening is bij de Europese Commissie aangemeld als technisch voorschrift in het kader van Richtlijn (EU) 2015/1535.
Voor gebruikers betekenen de wijzigingen een sterkere verificatie bij toegang tot sites voor volwassenen in Italië. Platforms zullen leeftijdsverificatiecontroles op een duidelijke en gebruiksvriendelijke manier moeten weergeven en handhaven. Het systeem is bedoeld om minderjarigen te beschermen tegen blootstelling aan inhoud die schadelijk wordt geacht voor hun waardigheid of ontwikkeling en om minder afhankelijk te zijn van eenvoudige zelfcertificering door selectievakjes.
Hoewel de implementatie nu begint, zal de handhaving afhangen van de integratie van de gecertificeerde verificatiesystemen door platforms in hun toegangsstromen. Dit vereist zowel technische aanpassingen als inspanningen op het gebied van gebruikerseducatie om ervoor te zorgen dat volwassenen legaal toegang hebben tot inhoud zonder onnodige wrijving, terwijl minderjarigen effectief worden geblokkeerd. AGCOM merkte op dat het regelgevingskader technologisch neutraal is, waardoor aanbieders de vrijheid hebben om de tools te kiezen, zolang ze voldoen aan de normen voor beveiliging, nauwkeurigheid en gegevensbescherming.
De bredere context omvat de lopende inspanningen in heel Europa. De verschuiving in Italië sluit aan bij wereldwijde bewegingen in de richting van sterkere online leeftijdsverificatie voor materiaal voor volwassenen en andere leeftijdsgevoelige inhoudscategorieën, zoals gokken of sociale mediadiensten. De nieuwe regels kunnen van invloed zijn op de manier waarop andere rechtsgebieden hun kaders vormgeven en op de manier waarop platforms verificatie op verschillende markten implementeren.
Het nieuwe leeftijdsverificatieregime van Italië markeert een belangrijke stap in de richting van het reguleren van de toegang van gebruikers tot online inhoud voor volwassenen door op sessies gebaseerd bewijs van leeftijd en onafhankelijke verificatie door derden te vereisen. Hoewel het proces implementatie-uitdagingen met zich meebrengt voor platforms en er zorgen blijven bestaan over privacy, is de richting van de regelgeving duidelijk. De bescherming van minderjarigen en het waarborgen van de naleving van de Europese normen zullen nu bepalend zijn voor de manier waarop diensten voor inhoud voor volwassenen in Italië werken.