Uit een recent onderzoek van Harris Interactive, in opdracht van de Franse gegevensbeschermingsautoriteit CNIL, blijkt dat een aanzienlijk deel van de Franse internetgebruikers bereid is een abonnementsgeld te betalen om toegang te krijgen tot online inhoud en diensten zonder gerichte reclame.
Uit het onderzoek werd gekeken naar mensen van 15 jaar en ouder en bleek dat 56 procent van de ondervraagden al geabonneerd is op een of meer video-on-demand-diensten zoals Netflix, Disney+ of YouTube. Daarentegen abonneert 27 procent zich op audiodiensten zoals Spotify, terwijl 18 procent zich abonneert op videogamediensten zoals Steam.
Op de vraag of ze momenteel betalen of bereid zijn te betalen voor een dienst die geen trackingcookies of geen gerichte advertenties biedt, antwoordde tussen de 24 en 33 procent van de respondenten ja, met variaties afhankelijk van het type dienst. Deze categorieën omvatten gezondheids- en fitnessmonitoring, generatieve kunstmatige intelligentie, online pers en sociale netwerken. De maandelijkse bedragen die ze bereid zijn te betalen varieerden van ongeveer € 5,50 tot € 9. Met name sociale netwerken vielen op. Ongeveer een kwart van de respondenten zei dat ze ongeveer 6 euro per maand zouden betalen voor sociale netwerken zonder gerichte reclame.
CNIL merkte op dat deze bevindingen een betekenisvolle verschuiving weerspiegelen in de manier waarop online diensten kunnen worden gefinancierd. Traditionele modellen voor gratis toegang, ondersteund door gerichte advertenties, gaan mogelijk een overgangsfase in waarin gebruikers meer controle verwachten over hoe hun gegevens worden gebruikt en kunnen accepteren dat ze betalen voor meer privacy. “Deze financieringsmethoden – abonnements- of ‘toestemmings- of betaal’-modellen – zijn lange tijd marginaal gebleven voor diensten zoals de pers, sociale netwerken of zelfs online videogames, die eerder werden gefinancierd, soms zelfs uitsluitend, door gerichte reclame”, aldus de autoriteit said .
De toezichthouder voegde er verder aan toe dat diensten die als gratis werden gepositioneerd, in feite afhankelijk waren van de exploitatie van persoonsgegevens voor inkomsten. Naarmate mensen zich hier meer bewust van worden, tonen ze interesse in betaalde alternatieven die opdringerige gegevenspraktijken vermijden.
Gevolgen voor dienstverleners en gebruikers
Voor aanbieders van digitale inhoud en diensten, met name degenen die van oudsher afhankelijk waren van advertentie-inkomsten, suggereert de enquête dat ze misschien moeten overwegen om advertentievrije, trackingvrije versies van hun diensten aan te bieden. Dit kan een herziening van de prijzen, abonnementsniveaus en de manier waarop gebruikersgegevens worden verwerkt, vereisen.
Voor gebruikers weerspiegelt de bereidheid om te betalen een groeiende bezorgdheid over persoonlijke gegevens, tracking en hoe hun online activiteiten te gelde worden gemaakt. Het wijst ook op de bereidheid om af te stappen van puur vrije modellen als die modellen ongewenste reclame of opdringerige gegevenspraktijken met zich meebrengen.
Experts merken op dat hoewel veel gebruikers bereid zijn te betalen voor minder tracking en eenvoudigere praktijken, de overgang mogelijk niet uniform is. Sommige gebruikers voelen zich op hun gemak bij advertentie-ondersteunde modellen als de kosten nul blijven, terwijl anderen prioriteit geven aan privacy en bereid zijn ervoor te betalen. De uitdaging voor regelgevers en bedrijven zal zijn om een evenwicht te vinden tussen keuze, kosten en transparantie.
De enquête bevestigt dat gegevensbescherming een van de belangrijkste criteria is voor gebruikers bij het kiezen van diensten: voor 51 procent van de respondenten behoort de bescherming van persoonsgegevens tot de drie belangrijkste factoren.